W dzisiejszym świecie biznesu zadawanie właściwych pytań to fundamentalna umiejętność. Dlatego w tym artykule opisuję różnice pomiędzy taktycznym i strategicznym myśleniem oraz jakie pytania sobie zadać podczas ich stosowania. Podaję też przykłady wykorzystania sposobu myślenia szachowych mistrzów przez pryzmat pytań kartezjańskich i mojego własnego procesu planowania strategicznego.
Taktyka a strategia
Taktyka to wszystkie pojedyncze działania, które doprowadzają nas do dużego zwycięstwa. Strategia to zidentyfikowanie końcowego obrazu pozycji, do której dążymy, i przygotowanie odpowiedniego, dalekosiężnego planu. Strategię od taktyki różni również horyzont czasowy. Elementy taktyczne są błyskawiczne, natychmiastowe, zaś plany strategiczne zwykle odnoszą się do długofalowych celów.
Rozszerzenie perspektywy czysto taktycznej o myślenie strategiczne rozwijam w trakcie pracy z moimi klientami poprzez wyrobienie u nich nawyku zadawania sobie odpowiednich pytań. Dlatego mam dla Ciebie dwa sposoby na wykorzystanie pytań w celu podejmowania efektywniejszych decyzji biznesowych.
Pytania kartezjańskie
Pytania kartezjańskie, stworzone na podstawie filozoficznych koncepcji René Descartesa, są fundamentem dla wielu procesów decyzyjnych. To cztery kluczowe pytania, które powinny towarzyszyć każdej poważnej decyzji biznesowej.
- Co się wydarzy, jeśli to zrobię? – To pytanie pozwala nam zrozumieć potencjalne następstwa podjęcia danej decyzji. Warto się zastanowić nad jej możliwymi efektami.
- Co się nie wydarzy, jeśli to zrobię? – Tutaj analizujemy, co się nie stanie, gdy podejmiemy daną akcję. Warto zauważać, jakie możliwości znajdą się poza naszym zasięgiem lub czego unikniemy.
- Co się wydarzy, jeśli tego nie zrobię? – To pytanie pomaga nam zrozumieć potencjalne ryzyko związane z odrzuceniem danej opcji. W jaki sposób niepodjęcie decyzji wpłynie negatywnie lub pozytywnie na naszą firmę lub cele?
- Co się nie wydarzy, jeśli tego nie zrobię? – To pytanie pozwala ocenić, czy rzeczywiście musimy działać. Czasem brak działania może być równie owocny jak działanie.
Przykładowo, jeżeli stoisz przed decyzją o tym, czy wprowadzić na rynek nowy produkt, to odpowiedzi na poszczególne pytania mogą wyglądać tak:
- Co się wydarzy, jeśli to zrobimy? – Potencjalny wzrost sprzedaży i zdobycie nowych klientów.
- Co się nie wydarzy, jeśli to zrobimy? – Nie będziemy konkurencyjni na nowym rynku.
- Co się wydarzy, jeśli tego nie zrobię? – Konkurencja może nas wyprzedzić.
- Co się nie wydarzy, jeśli tego nie zrobię? – Unikniemy ryzyka związanego z inwestycją w nową infrastrukturę.
Oczywiście w praktyce odpowiedzi na każde pytanie będzie więcej i mogą być bardziej szczegółowe. Będzie tak, jeżeli poświęcisz na to działanie więcej czasu i Twoje refleksje będą rozłożone na przestrzeni kilku dni/tygodni.
Mój proces planowania strategicznego za pomocą pytań
Ja sam zwykle korzystam z zestawu pytań, który poniekąd koresponduje z procesem planowania strategicznego w biznesie, a jest inspirowany moim procesem myślowym w trakcie partii szachowej.
Najprościej będzie pokazać to na konkretnym przykładzie. Oto, jak wyglądał ten proces przełożony na moje przygotowania do działań na TikToku w styczniu 2021:

Innymi słowy – wykorzystywałem pytania inspirowane analizą SWOT. Tak powstaje wstępny zarys strategii.
Nie kończ na pytaniach, przejdź do działania
Kluczowa faza to najzwyczajniej w świecie realizacja założeń, planu.
Jak to zrobić? Moim zdaniem należy ustalić sobie mierzalny cel, następnie przeprowadzić analizę strategiczną w oparciu o powyższe pytania, przygotować plan z checkpointami i… wdrożyć go w życie!
Wracając do przykładu TikToka – moim celem było zebranie 100 tysięcy obserwujących w przeciągu roku. Dlatego moje checkpointy wyglądały następująco:
- data udostępnienia pierwszego filmu – 2 stycznia 2021;
- publikacja jednego filmu dziennie – styczeń;
- publikacja dwóch filmów dziennie – luty, marzec;
- publikacja trzech filmów dziennie – kwiecień.
Dzięki implementacji tych działań już w czasie majówki 2021 moje konto zanotowało 100 tysięcy obserwujących.
Jak widzisz, dobrze określony cel, analiza strategiczna i wdrożony plan taktyczny dają efekty w rzeczywistości!
Podsumowanie
Pamiętaj, myślenie strategiczne nie jest cechą charakteru, lecz kompetencją, którą możesz zdobyć i rozwinąć. Najlepszym sposobem na nabieranie wprawy jest stosowanie zdobywanej wiedzy w praktyce. Pisałem już o tym, jakie kompetencje przydatne w życiu i biznesie rozwiniesz dzięki grze w szachy, ale jak widzisz – jest ich znacznie więcej.
Poza zadawaniem sobie odpowiednich pytań istnieje wiele możliwości wykorzystania gry i sposobu myślenia mistrzów szachowych w biznesie. Więcej z nich znajdziesz w drugim wydaniu mojej książki „Strategie szachowych mistrzów w biznesie”, którą serdecznie Ci polecam.
Masz swoje sprawdzone sposoby na wykorzystanie pytań w podejmowaniu decyzji biznesowych? Daj znać w komentarzu.
Szach-mat!
Chcesz bardziej świadomie zadawać sobie pytania, które są kluczowe dla sukcesu Twojego biznesu? Poznaj strategie szachowych mistrzów i wdrażaj je w swoim biznesie. Zrobisz to razem z moją bestsellerową książką, która jest obecnie dostępna w zaktualizowanej wersji II wydania. Więcej dowiesz się pod tym linkiem lub klikając w przycisk poniżej.
